Çin’in Songhua Irmağı kıyısında bulunan çok büyük bir kafatası fosili, Homo Sapiens için yeni bir “kardeş” soyunu temsil ediyor. Bu kafatası, şu an için en az 146.000 yıl olarak tarihlendiriliyor.
Çin’in Hebei GEO Üniversitesi’nde görev yapan Profesör Qiang Ji liderliğindeki ekip, “The Innovation” dergisinde yayımlanan yeni bir makalede, bulunan bu kafatasını tanımladı. Bir araya getirme işleminin neredeyse tamamlandığı bu kafatası, insan evrimini ve türümüzün kökenlerini anlamak için bize önemli kanıtlar sağlıyor.
Biçim olarak öylesine farklı ki ekipteki bazı araştırmacılar bu kafatasını Homo (insan) cinsinin yeni bir türü olarak duyurmayı önerdi ve ona “Dragon Man” (Ejderha Adamı) ya da “Homo Longi” (Longi İnsanı) adını verdi. Bu ejderha adı Çin’de yer alan Dragon Irmağı’ndan; Homo Longi ise Çin’in Long Jiang adlı bölgesinden türetilmiştir.
Ulusal Tarih Müzesi’nde (National History Museum) insan evrimi uzmanı olarak görev yapan Chris Stringer; araştırmayı yürüten Qiang Ji ve onun ekibi ile birlikte bu kafatasını inceledi. Chris Stringer konuyla ilgili, “Bu fosil, insan evrimi yapbozunun dikkat çekici yeni bir parçası ve önümüzdeki yıllarda önemli bilgiler katmayı sürdürecek bir fosildir. Ayrıca tüm eski insan fosilleri arasında en iyi korunmuş olanlarından da birisidir.” yorumunu yaptı.
Ejderha Adamı’nın nasıl görünebileceğini gösteren temsili bir portre.
“Ejderha Adamı” Yeni Bir İnsan Türünü mü Temsil Ediyor?
100.000 yıldan daha uzun bir süre öncesine kadar, Homo Sapiens, Neandertaller ve Denisovalılar da dâhil olmak üzere Asya, Avrupa ve Afrika’da birçok insan türü bir arada yaşardı.
Çin’de şimdiye kadar ayrı insan türlerine ait olup olmadıkları konusunda şiddetli tartışmalara yol açan, ilginç özellik birleşimlerine sahip olan bazı eski fosiller bulundu. Ancak bunlar bilim insanları tarafından tanınmadı. Bazı araştırmacılar, bulunan bu fosillerin atamız olan “Homo Erectus” ile kendi türümüz olan “Homo Sapiens” arasında köprü oluşturacak bir geçiş formunu temsil edebileceğine inanıyor. Bir diğer görüş ise bu fosillerin kendi türümüzün ilkel formlarını temsil edebileceği yönünde.
“Harbin kafatası” olarak bilinen bu fosil ise, bu tartışmaları yeniden alevlendirdi. Söylenilene göre bu fosil, 1933 yılında, Çin’in kuzeydoğusundaki Harbin kentinden geçen Songhua Irmağı üzerine bir köprü inşa edildiği sırada bulundu. Bulunduğunda ise binlerce yıldır sudaki bir çökeltinin içerisinde gömülü hâldeydi. Bu kafatası fosili Chris Stringer, Qiang Ji ve araştırma ekibi tarafından yeniden analiz edildi. Araştırma ekibi, bu yeni çalışmasında, kafatası fosilindeki çeşitli özelliklerin biçimini ve büyüklüğünü basitçe karşılaştırmakla yetinmedi. Bunu yapmak yerine “filogenetik analiz” yöntemini kullandı. Böylelikle farklı türler ve organizmalar arasındaki evrimsel geçmişi ve ilişkiyi matematiksel yöntemlerle göstermiş oldu.
Bu çalışma ile birlikte hepsinin ortak bir ataya sahip olduğu üç ana “Geç Pleistosen” (Geç Buzul Çağı) dönemi insan grubu ortaya çıktı. Bu üç ana insan grubu, Homo Sapiens (türümüz) ve Neandertaller ile birlikte, bu yeni kafatası fosilinin de içinde bulunduğu bazı Çin fosillerini içeren üçüncü bir kümeden meydana geliyordu. Araştırma ekibinin yapmış olduğu çalışma, Çin’de bulunan insan fosillerinin bizim türümüz ile olan bağlantısının, Neandertaller ile olandan daha yakın olduğunu ileri sürdü.
Bir sanatçının Ejderha Adamı’nın boydan görüntüsüne ilişkin izlenimi.
İnsan Özelliklerine Sahip Geniş Kafatası
Chris Stringer bulunan bu yeni kafatası fosilinin biçimsel özellikleri ile ilgili şu sözleri söylüyor: “Kafatasının çok geniş bir beyin kapasitesi var. Beyin kapasitesi tümüyle günümüz insanlarının ve Neandertaller’in aralığı içerisinde yer alıyor. Aynı zamanda türümüze benzer özellikler de gösteriyor. Derin olmayan bir “köpek çukuruna” (canine fossa) sahip olan düz ve düşük elmacık kemikleri, buna örnek olarak verilebilir. Bununla birlikte yüz küçülmüş ve beyin kemik dokusunun (braincase) altına sıkışmış gibi görünüyor.”
Chris Stringer, bu yeni fosilin biyolojik sınıflandırması ile ilgiliyse şu sözleri söylüyor: “Yaygın olarak inanılan şu ki Neandertaller, Homo Sapiens soyunun “kardeş grubunu” oluşturuyor. Ancak yaptığımız analizler, yeni bulunan bu kafatasının ve Çin’deki diğer bazı Orta Pleistosen (Orta Buzul Çağı) insan fosillerinin, üçüncü bir Doğu Asya soyu olduğunu ve Homo Sapiens türü olarak biyolojik açıdan bu Doğu Asya soyu ile olan bağlantımızın Neandertaller ile olan bağlantımızdan daha yakın olduğunu gösteriyor. Bence bu soy, farklı bir insan türünü temsil ediyor. Ancak ben bunu Çin’de bulunan “Dali fosili” ile birlikte “Homo Daliensis” olarak gruplandırmayı tercih ediyorum.”
Yeni bir insan türü olabilecek Ejderha Adamı’nın kafatası.
Bu bilgiler, kafatasının türümüzün evrimsel geçmişine yeni bir ışık tuttuğu anlamına geliyor.
Çin Bilimler Akademisi’nde Jeokimya alanında görev yapan ve araştırma ekibinde yer alan Dr. Junyi Ge şunları söylüyor: “Şu anda mevcut olan teknolojik olanaklarla bu kafatasını kesin bir tarihe imlemek olanaksız olsa da tüm kanıtlar bunun Harbin bölgesinde 138.000 – 309.000 yıl öncesinde, suyla kaplı bir çökelti yatağına ait olduğunu gösteriyor.”
Chris Stringer, “Kafatasının tahmin edilen Orta Pleistosen yaşı, onu Homo Sapiens, Neandertal ve gizemli Denisova soyunun Asyalı çağdaşı olarak konumlandırıyor. Ayrıca bu bilgiler, gizemli Denisovalılar ile ilgili bilgilerimizi ete kemiğe bürümemize de yardımcı olmalı. Ancak bu, daha fazla araştırma gerektiren bir konu.” diye ekliyor.
25 Haziran 2021 tarihinde Natural History Museum’da Katie Pavid tarafından “Dragon Man: Ancient Skull From China Could Be New Human Species” başlığı ile yayımlanan yazının mümkün olduğunca ana metne sadık kalınarak yapılmış çevirisidir. Yazının orijinal hâline buradan ulaşabilirsiniz.
